Kurator to zawód, o którym słyszymy najczęściej w związku z przestępstwami czy nadzorem nad trudną młodzieżą. Jednak jego praca jest dużo bardziej skomplikowana. Odpowiedzmy więc sobie na pytanie: czym zajmuje się kurator i ile zarabia?
Czym zajmuje się kurator?
Zacznijmy od tego, że kuratorów sądowych możemy podzielić na:
- kuratorów dla dorosłych, wykonujących orzeczenia w sprawach karnych,
- kuratorów rodzinnych, wykonujących orzeczenia w sprawach rodzinnych i nieletnich,
Ponadto istnieje podział kuratorów na zawodowych oraz społecznych. Przyjrzyjmy się wszystkim tym grupom.
Kurator zawodowy
Kurator zawodowy różni się od kuratora społecznego otrzymywanym wynagrodzeniem oraz stawianymi wobec niego wymaganiami. Życie pokazuje, że zajmują się oni najczęściej wykonywaniem orzeczeń sądu w sprawach karnych dotyczących dorosłych.
Z kolei biorąc pod uwagę artykuł 115 Kodeksu karnego, kurator sądowy jest funkcjonariuszem publicznym, pełniącym obowiązki w jednym zespole kuratorskiej służby sądowej oraz realizujący określone zadania o charakterze wychowawczo-resocjalizacyjnym, kontrolnym, profilaktycznym i diagnostycznym, które są związane z wykonywaniem orzeczeń sądu.
Ma on prawo m.in. do:
- odwiedzin w godzinach od 7 do 22 w miejscu zamieszkania, pobytu i w zakładach zamkniętych,
- żądania okazania dokumentu pozwalającego na stwierdzenie tożsamości przez osobę objętą postępowaniem,
- żądania koniecznych wyjaśnień i informacji od podopiecznych,
- przeglądania akt sądowych i sporządzania z nich odpisów oraz dostępu do dokumentacji dotyczącej osób objętych postępowaniem,
- żądania pomocy w wykonywaniu czynności służbowych – od Policji, innych organów bądź instytucji państwowych, a także od osób fizycznych.
Kurator społeczny
Kuratorów społecznych określa się też czasem rodzinnymi, ponieważ zajmują się przede wszystkim rodzinami i nieletnimi. Uprawnienia mają podobne jak kuratorzy zawodowi.
W obu przypadkach najważniejszymi obowiązkami (oprócz opieki nad przydzielonymi im osobami) jest wypełnianie sprawozdań i kart dozoru, z których kuratorzy są rozliczani.
Polecamy: Kiedy oferta pracy powinna wzbudzić podejrzenia?
Kurator dla nieletnich
Od spraw nieletnich i rodzin jest właśnie kurator rodzinny. Może on się zainteresować daną rodziną, jeśli dziecko sprawia wyjątkowo duże problemy wychowawcze lub jest podejrzenie, że dzieje mu się krzywda.
Kurator rodzinny jest przydzielany do danej rodziny, także gdy pojawiają się problemy w relacji między małżonkami lub partnerami.
Taki kurator odpowiedzialny jest za przeprowadzanie wywiadów środowiskowych w sprawach nieletnich i o przysposobienie małoletniego. Bierze także udział w ustanowionych przez sąd kontaktach rodzinnych z małoletnimi dziećmi, a nawet wykonuje orzeczenie sądu o odebraniu dziecka z rodziny lub spod opieki.
Kiedy kurator dla dziecka?
Kurator rodzinny zajmuje się sprawami nieletnich związanych z rozbojami, kradzieżami czy innymi karalnymi czynami. Sprawuje on nadzór, kiedy wobec młodej osoby zastosowano warunkowe zwolnienie z zakładu poprawczego, warunkowe odstąpienie od umieszczenia w zakładzie poprawczym bądź zawieszono umieszczenie w tymże zakładzie.
Kurator sądowy zajmujący się taką sprawą, będzie się starał wpłynąć na swojego podopiecznego, by ten porzucił demoralizujące zachowania i nie popełniał więcej czynów karalnych. By swój cel osiągnąć, musi współpracować z rodziną, szkołą, pomocą społeczną, ośrodkami terapeutycznymi itp.
Do zadań kuratora rodzinnego należy także wykonywanie kurateli bądź opieki nad osobami częściowo lub całkowicie ubezwłasnowolnionymi oraz osobami uzależnionymi od alkoholu czy innych substancji i zobowiązanych do leczenia odwykowego.
Kiedy kurator może zabrać dziecko?
Kurator rodzinny powinien kontrolować, jak w danej rodzinie wykonywana jest władza rodzicielska. Dzięki uważnej obserwacji może on wskazać rodzicom, jakie błędy lub zaniedbania popełnili. Podpowiada on opiekunom, jak powinny wyglądać prawidłowe relacje oraz kieruje ich do instytucji, które mogą pomóc. W takim wypadku kuratorzy zawodowi współpracują z asystentem rodziny i systemem pomocy społecznej.
W ostatnich miesiącach, w związku z niepokojącymi wydarzeniami, pojawiają się też pytania, kiedy kurator rodzinny musi odebrać dziecko i przekazać je rodzinie zastępczej. Otóż takie decyzje podejmowane są w ostateczności, po upewnieniu się, że wszystkie inne możliwości pomocy zostały już wykorzystane i okazały się niewystarczające.
Zadania kuratora
Wróćmy do obowiązków kuratora zawodowego oraz społecznego. Należą do nich:
- ocena sytuacji, w jakiej znajduje się podopieczny,
- motywowanie do wprowadzania zmian,
- kontrola i rozliczanie z wykonywania zadań zleconych przez sąd,
- interwencje u podopiecznego,
- sporządzanie opinii i sprawozdań z postępów,
- wnioskowanie o zmiany środków wychowawczych.
Wszystkie obowiązki kuratora wynikają z ustawy o kuratorach sądowych. Każdy z nich ma pod sobą określoną liczbę podopiecznych, którym pomaga w codziennych sprawach i nad którymi sprawuje nadzór. Jego najważniejszym zadaniem jest regularne odwiedzanie podopiecznych.
Jak zostać kuratorem sądowym?
Żeby zostać kuratorem zawodowym, musimy spełnić następujące warunki:
- posiadać obywatelstwo polskie,
- móc korzystać z pełni praw cywilnych i obywatelskich,
- odznaczać się nieskazitelnym charakterem,
- mieć odpowiedni stan zdrowia,
- ukończyć wyższe studia magisterskie z zakresu nauk pedagogiczno-psychologicznych, socjologicznych bądź prawnych lub inne wyższe studia magisterskie i studia podyplomowe z zakresu nauk pedagogicznych, psychologicznych, socjologicznych lub prawnych,
- odbyć aplikację kuratorską,
- zdać egzamin kuratorski.
Aplikacja kuratorska
Wspomnianą wyżej aplikację kuratorską możemy odbyć w placówce sądu okręgowego. Do właściwego prezesa sądu rejonowego, powinniśmy w takim wypadku dostarczyć:
- podanie o przyjęcie na aplikację,
- życiorys i list motywacyjny,
- kwestionariusz osobowy,
- odpis dyplomu poświadczający ukończenie wymaganych studiów,
- informacje z Krajowego Rejestru Karnego,
- świadectwo zdrowia.
Taka aplikacja trwa 12 miesięcy. W ich trakcie przyszły kurator zapoznaje się z zasadami funkcjonowania i działalnością sądu, zakładów penitencjarnych, placówek opiekuńczo-wychowawczych oraz leczniczo-terapeutycznych. W trakcie nauki aplikanci poznają zasady pracy kuratora sądowego, a także zadania, metody pracy i sposoby resocjalizacji.
Nauka urozmaicona jest udziałem w rozprawach sądowych i naradach dla kuratorów sądowych. Zaplanowana jest także współpraca z placówkami resocjalizacyjnymi i wychowawczymi.
Przyszli kuratorzy pozostają pod opieką patrona (kuratora zawodowego), który nadzoruje ich pracę i wyznacza plan przebiegu aplikacji.
Egzamin kuratorski
Egzamin kuratorski odbywa się w ostatnim miesiącu trwania aplikacji. Składa się on z części pisemnej oraz ustnej. W części pisemnej aplikanci muszą opracować analizę aktu sprawy i przygotować odpowiedni wniosek procesowy bądź inne pismo, które zwykle przygotowują kuratorzy sądowi.
Po zaliczeniu tej części, kandydaci mogą przystąpić do części ustnej, w której sprawdza się znajomość metodyki pracy kuratora sądowego, organizacji wymiaru sprawiedliwości, przepisów prawnych dotyczących działalności kuratorów sądowych czy innych wiadomości potrzebnych do wykonywania zawodu.
Jak zostać kuratorem społecznym?
Aby zostać kuratorem społecznym, potrzebne jest spełnienie znacznie niższych wymagań. Dany kandydat powinien jednak:
- posiadać obywatelstwo polskie,
- korzystać z pełni praw cywilnych i obywatelskich,
- być nieskazitelnego charakteru,
- cieszyć się dobrym stanem zdrowia,
- posiadać co najmniej wykształcenie średnie oraz doświadczenie w prowadzeniu działalności resocjalizacyjnej, opiekuńczej lub wychowawczej,
- przedłożyć informację o swojej niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego.
Jakie cechy powinien posiadać dobry kurator?
Do prawidłowego pełnienia obowiązków kuratora zawodowego lub społecznego konieczne jest posiadanie konkretnych cech.
Ponieważ zawód ten wiąże się ze sporym obciążeniem emocjonalnym i psychicznym, kandydaci powinni odznaczać się:
- odpowiedzialnością,
- rozwiniętymi umiejętnościami społecznymi (np. umieć pocieszyć czy zmotywować)
- rozeznaniem w sprawach urzędowych (np. przy formułowaniu pism kierowanych do instytucji).
Ile zarabia kurator sądowy?
Ponieważ kuratorzy mogą mieć różne specjalizacje, ich zarobki również mogą być bardzo zróżnicowane. Najmniej zarabiają ci, którzy dopiero przygotowują się do zawodu. Jak to jednak wygląda w liczbach?
Zgodnie z informacjami zamieszczonymi na portalu wynagrodzenia.pl Mediana na tym stanowisku wynosi 7960 zł brutto. Najlepiej opłacani kuratorzy mogą liczyć na zarobki powyżej 8 980 zł brutto.
Ile zarabia kurator społeczny?
Jeśli zaś chodzi o kuratorów społecznych, to ich pensja jest uzależniona od liczby nadzorów, które prowadzą. Otrzymują oni bowiem ryczałt ustalony procentowo od stawki bazowej (a ta zwykle wynosi około 800 złotych miesięcznie).
Choć taka praca daje sporo satysfakcji, możliwość zwiększenia zarobków jest dość ograniczona.
