Czy w Polsce znajdziemy jeszcze ślady kultury polskich Tatarów? Okazuje się, że tak! Najwięcej zabytków, które po nich pozostały, znajduje się oczywiście na wschodzie kraju. Jednym z nich jest meczet w Bohonikach. Co o nim wiemy? Dlaczego warto go zobaczyć?
„Szlak Tatarski”
Bohoniki znajdują się na trasie Szlaku Tatarskiego, czyli turystycznego szlaku pieszego na wschodzie Polski. Wyróżniamy Szlak Tatarski Duży i Szlak Tatarski Mały. Ten pierwszy usytuowany jest pośród Wzgórz Sokólskich i fragmentu Puszczy Knyszyńskiej i wiedzie do Kruszynian przez dawne folwarki tatarskie nadane im w 1679 roku przez Jana III Sobieskiego.
Drugą trasą jest Szlak Tatarski mały, łączący miejscowości związane z osadnictwem tatarskim na Podlasiu z miejscowościami związanymi z wydarzeniami okresu powstania styczniowego.
Warto tu podkreślić, że Tatarzy na Podlasiu mają bardzo bogatą historię oraz liczne zasługi dla Polski. Ta mniejszość religijna i etniczna może pochwalić się wybudowaniem m.in. meczetu w Bohonikach pochodzącego z XIX wieku.
Jak wygląda meczet w Bohonikach?
Meczet, o którym mowa jest przykładem drewnianego budownictwa sakralnego na planie kwadratu z wieżą w jego centralnym punkcie. Pełni ona funkcję minaretu, a na jej szczycie znajduje się symbol Islamu – półksiężyc. Interesujące jest także samo wnętrze meczetu, które zostało podzielone na salę dla kobiet (na balkoniku) oraz salę modlitewną dla mężczyzn. Drewniany budynek od środka zdobią muhiry (tablice z cytatami z Koranu), a także zdjęcia i obrazy z przedstawieniami mekki i świętego kamienia. Podłogę pokrywają kobierce.
Dodajmy do tego fakt, że meczet w Bohonikach zachował oryginalne rozplanowanie i bryłę, a przede wszystkim funkcję. W pracach konserwatorskich użyto naturalnych materiałów, takich jak drewniane bale, szalunki, gonty, blachy miedziane i korzystano z elementów drewnianej stolarki.
Jeśli zaś chodzi o szczegóły, to meczet został zbudowany w konstrukcji zrębowej, ściany zostały obustronnie oszalowane w układzie poziomym, obwodowe i wzmocnione lisicami. Dach namiotowy kryty gontem, podobnie dwuspadowe daszki nad mihrabem i gankiem.
A co z położeniem? Budynek zlokalizowany jest w centrum wsi, po południowej stronie drogi biegnącej przez miejscowość. Stoi on na działce ogrodzonej metalową siatką z furtką na osi wejścia do zabytku.
Zobacz też: Kurator – ile zarabia i czym się zajmuje w pracy?
Historia meczetu w Bohonikach
Wybudowany w Kruszynianach meczet to najstarszy meczet na naszych ziemiach. Natomiast obiekt zbudowany w Bohonikach to drugi meczet, który przetrwał do naszych czasów. Jego budowę datuje się na rok 1873, choć tak naprawdę trudno jest dokładnie określić czas powstania meczetu. Przypuszcza się, że nastąpiła to niedługo po tym, jak Tatarzy osiedlili się w tym miejscu i zaczęli organizować gminy wyznaniowe.
Podczas II wojny światowej meczet został częściowy zniszczony od wybuchu pocisku. W czasie działań wojennych urządzono w nim też szpital polowy. W następnych latach był on kilkakrotnie gruntownie remontowany, dzięki czemu dziś nadal jest czynną świątynią tatarskich rodzin.
Obie wspomniane świątynie zostały uznane za Pomnik Historii rozporządzeniem Prezydenta RP z 22 października 2012 roku. Obiekty te są też unikalnym w skali kraju przykładem islamskiego, drewnianego budownictwa sakralnego, funkcjonującego do dziś. Nic dziwnego, że przypisuje się im wybitne wartości historyczne.
Zwiedzanie meczetu – godziny i cena
Jak możemy się dostać do jednego z najstarszych meczetów w Polsce? Jest to stosunkowo łatwe, ponieważ zwiedzanie umożliwione jest właściwie codziennie. Budynkiem opiekuje się bowiem jedna z tatarskich rodzin mieszkająca naprzeciwko. Z reguły oprowadza nas pani Eugenia, od której dowiemy się najciekawszych informacji o zwyczajach Tatarów, ich religii i życiu codziennym.Zapłacić za wstęp musimy symbolicznych kilka złotych.
